Współcześnie w większości książek dla młodzieży przewija się motyw zakochania, zauroczenia, często dotykający tematu pierwszej miłości. Niezależnie czy są to powieści skierowane do dziewczyn, czy do chłopców, fantastyka czy obyczajówka – element romansu spotka się niemal zawsze. Jest on – zazwyczaj – przyjemnym detalem, zaspokaja ciekawość i potrzeby młodych ludzi, jednakże „ślepe” dążenie za tym „trendem” może doprowadzić do ominięcia wspaniałych lektur, które – choć wątek miłosny pomijają – pełne są wartościowych dla człowieka lekcji, porywają w fascynujące przygody i budzą pełną gamę emocji w czytelniku.
1. Numerem jeden książek dla młodzieży bez wątku miłosnego jest – według mnie – „Oskar i Pani Róża”, której bohaterem jest umierający chłopiec. Ta książka jak żadna inna pokazuje, że warto cieszyć się każdą chwilą życia i – jeśli człowiek ma choć cień wiary i nadziei w sercu – nigdy tak naprawdę nie będzie sam.
2. „Noah ucieka” opowiada za to o kruchości życia i ogromnej wartości spędzania czasu z osobami, które się kocha. Ta – z pozoru – „bajka” porusza wiele ważnych tematów, m.in. przyjaźni, złamanej obietnicy, utraty bliskiej osoby, starzenia się i nieuchronnej śmierci, pokonywania lęków i bliskości z rodziną…
3. „Życie Pi” to powieść przygodowa o wielkiej nadziei, wierze, woli życia i sile. To historia z przekazem, pięknie ukazująca więź pomiędzy człowiekiem a zwierzęciem. Porusza temat straty, ale i wartości dobrego serca, którymi powinien kierować się każdy młody człowiek.
4. „Wroniec” to magiczna baśń o stanie wojennym, widzianym oczami siedmioletniego chłopca. Ta pełna przygód, gier słownych, wierszy i niesamowitych wydarzeń opowieść przedstawia nieco w krzywym zwierciadle grudzień 1981, a jednocześnie znakomicie nawiązuje do historii.
5. „Chłopiec z Aleppo, który namalował wojnę” to kolejna powieść, która porusza temat „wojny”, jednakże jest ona bardziej aktualna i… wstrząsająca. Jest to przerażający obraz Syrii, gdzie giną niewinni ludzie, rozbijane są rodziny i nadzieje, a jego narratorem jest kilkunastoletni chłopiec, sprawiający wrażenie znacznie młodszego z powodu autyzmu…
6. „Świat według Żunia” to „kronika” Pana Dziecko – dorosłego umysłu zamkniętego w malutkim ciele. Opowieść to zabawna, bardzo absurdalna i specyficzna, może nawet zbyt poetycka, ale jej przekaz jej cudowny; uczy cieszenia się drobiazgami i dostrzegania magii w tym, co z pozoru „typowe”.
7. „Wiele światów Albiego Brighta” opowiada o radzeniu sobie z utratą najbliższej osoby z perspektywy dziecka. Jest to opowieść o żałobie, którą każdy przechodzi w inny sposób – jedni pobadają w letarg, inni – działają…
8. „Koralina” – powieść fantastyczna, jedna z najmroczniejszych pozycji dla młodszych czytelników, jednocześnie będąca przygnębiającym portretem rodziny, w której rodzice nie poświęcają uwagi swojej córeczce, stawiając ponad nią pracę. Bawi, przeraża i zmusza do refleksji – nie tylko młodzież, ale i dorosłych.
9. „Kasieńka” – opowieść nastoletniej, zagubionej dziewczynki przedstawiona w niebanalny sposób – za pomocą wierszy. Znakomicie ukazuje aktualne problemy młodzieży – m.in. relacji z rówieśnikami, poczucia odrzucenia, szukania własnego miejsca w świecie, rozbitej rodziny…
10. „Zabić drozda” – jest piękną opowieścią o poświęceniu, bezinteresowności i współczuciu, ale i niesprawiedliwości oraz zakłamaniu. Ukazuje bardzo aktualny i poważny – zarówno niegdyś, jak i współcześnie – problem rasizmu. Jest to ponadczasowa lekcja tolerancji, z którą powinien zapoznać się każdy.
